اطلاعات بيماري

بیماری بوتولیسم ناشی از عاملی بیماری‌زاست که سم آن به عنوان کشنده‌ترین سم شناخته ‌شده، معروف است.این بیماری نه‌ تنها از طریق کنسرو بلکه به واسطه بسیاری از مواد غذایی که به درستی نگهداری نمی‌شود نیز منتقل می‌شود؛ از جمله مواد غذایی که به این بیماری آلوده می‌شود، غذاهای دودی یا تخمیر شده، پیاز سرخ کرده و سیب‌زمینی پخته شده است.

مصرف آنتی بیوتیک در درمان بوتولیسم غذایی و نوزادی تاثیری ندارد زیرا بیماری در اثر میکروب ایجاد نشده بلکه بر اثر سم حاصل از میکروب به وجود آمده است. اما در مورد بوتولیسم زخمی می توان از آنتی بیوتیک استفاده کرد زیرا میکروبی که از ناحیه زخم وارد شده می تواند در آنجا تکثیر یابد. تنها راه موجود برای خارج کردن سم از بدن استفاده از آنتی توکسین یا ضد سم است. آنتی توکسین در دو نوع سرم اسبی و انسانی موجود است و معمولا به صورت آماده در مراکز بهداشتی خاص می توان آن را تهیه کرد. اگر پزشک به بوتولیسم مشکوک شود باید به سرعت درخواست آنتی توکسین دهد. در صورتی که دفع سم به موقع انجام شود و اقدامات مراقبتی لازم مانند استفاده از تنفس مصنوعی برای بیمار انجام گیرد، می توان فرد را از مرگ حتمی نجات داد. البته پس از خارج شدن سم از بدن، علایم عصبی عضلانی بیماری حداقل یک تا سه ماه طول می کشد تا برطرف شود. حتی ممکن است لازم باشد در این مدت بیمار در آی سی یو و با استفاده از تنفس مصنوعی نگهداری شود تا عضلاتی که فلج شده اند به حالت عادی برگردند. برخی اوقات حتی شش ماه طول می کشد تا فرد به زندگی عادی خود بازگردد.

در بوتولیسم غذایی، عامل ایجاد بیماری میکروب یا هاگ آن نیست بلکه سمی است که در غذای آلوده به میکروب ایجاد می شود. دوره پنهان بیماری بعد از ورود سم به بدن از چند ساعت تا چند روز ممکن است طول بکشد. در برخی ها ممکن است بیماری شدیدی ایجاد نشود و علایم بیماری به صورت تهوع، استفراغ و شکم درد ظاهر شوند. درست مانند یک مسمومیت معمولی و گذرا، به طوری که فرد متوجه نشود به بوتولیسم مبتلا شده است اما علایم بیماری در بعضی از افراد به صورت شدید و کشنده ظاهر می شود. در چنین حالتی معمولا چند ساعت یا چند روز بعد از خوردن غذای آلوده علایم به صورت تهوع، استفراغ، شکم درد و یبوست شدید شروع می شود. بعد از آن فرد دچار دوبینی و تاری دید می شود و ممکن است عضلات چشمش فلج شوند طوری که با نگاه کردن به فرد متوجه انحراف چشم و افتادگی پلک او خواهیم شد. علاوه بر این ممکن است حرف زدن فرد مختل شود و دیگر نتواند به راحتی صحبت کند. سپس قدرت بلعش را از دست می دهد و نمی تواند آب دهان خود را قورت دهد به صورتی که بزاق از اطراف دهانش سرازیر می شود. این بیماری باعث ایجاد تب نمی شود و روی مغز اثر نمی گذارد؛ یعنی فرد تا آخرین لحظه از هوشیاری کامل برخوردار است. از دیگر مشخصه های این بیماری، قرینه بودن علایم آن در دو طرف بدن است. علاوه بر این، فلج حاصل از بوتولیسم یک فلج پایین رونده است به این صورت که ابتدا عضلات صورت و بالاتنه درگیر می شوند و بعد به تدریج عضلات پایین تنه، اندام های تحتانی و پا فلج می شوند. خطرناک ترین عارضه این بیماری فلج شدن عضلات دیافراگم و عضلات بین دنده ای است زیرا باعث می شود که فرد دیگر نتواند نفس بکشد. بنابراین باید برای او تنفس مصنوعی فراهم شود. علاوه بر این، فلج عضلات گوارشی باعث یبوست شدید خواهد شد. درگیری عضلات مثانه و لگن نیز منجر به از دست دادن کنترل ادرار می شود.