آمفیزم (Emphysema)
آمفیزم عبارت است از یک بیماری مزمن ریه که طی آن کیسه‌های هوایی (حبابچه‌ها) در ریه بیش از اندازه گشاد می‌شوند و در نتیجه، خاصیت ارتجاعی رشته‌هایی که کیسه‌های هوایی را به هنگام تنفس باز و بسته می‌کنند از بین می‌رود. این بیماری معمولاً در بزرگسالان و بین سنین 75-55 سال رخ می‌دهد و در مردان شایع‌تر از زنان است.
تشخیص:
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و سایر بررسی‌های آزماشگاهی، عکس‌برداری با اشعه ایکس، و آزمون‌های عملکرد ریه باشند.
دلایل:
علت اصلی ناشناخته است. اما عوامل مؤثر عبارتند از:
- سیگار کشیدن برای سال‌های متمادی
- آلودگی هوا
- آلتهاب کیسه‌های هوایی در ریه‌ها
- کمبود ارثی آلفا ـ 1 ـ آنتی‌تریپسین
مراقبت:
این بیماری را نمی‌توان معالجه کرد، اما با کنترل علایم می‌توان پیشرفت و شدت گرفتن بیماری را به تأخیر انداخت. اگر چه آمفیزم امید به زندگی را کاهش می‌دهد، بسیاری از افراد سال‌ها با آن زندگی می‌کنند. بدون درمان، عوارض بیماری ممکن است مرگبار باشند.
- درمان با هدف کاهش علایم، کند کردن پیشرفت بیماری و جلوگیری از بروز عوارض صورت می‌گیرد.
- نوعی درمان جدید برای درمان آمفیزم ناشی از کمبود ارثی آلفا ـ 1 ـ آنتی‌تریپسین بسیار نویدبخش است.
- سیگار را ترک کنید. سیگار باعث پیشرفت بیماری می‌شود حتی اگر درمان صورت گیرد.
- از استنشاق آلاینده‌های تنفسی خودداری کنید.
- اگر در جایی کار می‌کنید که آلودگی هوا زیاد است، با اقدامات مختلف سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آلودگی اجتناب کنید.
در صورت لزوم، شغل خود را عوض کنید.
- به هنگام هشدار در مورد آلودگی هوا، در منزل بمانید.
- سیستم تهویه مطبوع فیلتردار با کنترل رطوبت در منزل خود نصب کنید.
- هر گونه آلرژی همراه آمفیزم باید درمان شود تا از بدتر شدن آمفیزم جلوگیری شود.
- از قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی دما یا رطوبت، حرف زدن با صدای بلند، خندیدن، گریه کردن، یا فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی شدید، در صورتی که باعث بروز حمله‌های سرفه شوند، خودداری کنید.
- از رفتن به ارتفاعات که هوا در آنجا رقیق است خودداری کنید.
- دندان‌های خود را مرتب مسواک کنید و نخ دندان بکشید تا احتمال بروز عفونت در دهان کم شود.
- انتهای تخت خود را حدود 12-10 سانتی‌متر بالا بیاورید. این کار کمک می‌کند تا ترشحات مخاطی در قسمت‌های تحتاتی ریه جمع نشوند.
- از افرادی که سرفه می‌کنند یا سرماخوردگی دارند دوری کنید.
- ندرتاً ممکن است انجام پیوند ریه مدنظر قرار گیرد.
- درمان با هدف کاهش علایم، کند کردن پیشرفت بیماری و جلوگیری از بروز عوارض صورت می‌گیرد.
- نوعی درمان جدید برای درمان آمفیزم ناشی از کمبود ارثی آلفا ـ 1 ـ آنتی‌تریپسین بسیار نویدبخش است.
- سیگار را ترک کنید. سیگار باعث پیشرفت بیماری می‌شود حتی اگر درمان صورت گیرد.
- از استنشاق آلاینده‌های تنفسی خودداری کنید.
- اگر در جایی کار می‌کنید که آلودگی هوا زیاد است، با اقدامات مختلف سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آلودگی اجتناب کنید.
در صورت لزوم، شغل خود را عوض کنید.
- به هنگام هشدار در مورد آلودگی هوا، در منزل بمانید.
- سیستم تهویه مطبوع فیلتردار با کنترل رطوبت در منزل خود نصب کنید.
- هر گونه آلرژی همراه آمفیزم باید درمان شود تا از بدتر شدن آمفیزم جلوگیری شود.
- از قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی دما یا رطوبت، حرف زدن با صدای بلند، خندیدن، گریه کردن، یا فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی شدید، در صورتی که باعث بروز حمله‌های سرفه شوند، خودداری کنید.
- از رفتن به ارتفاعات که هوا در آنجا رقیق است خودداری کنید.
- دندان‌های خود را مرتب مسواک کنید و نخ دندان بکشید تا احتمال بروز عفونت در دهان کم شود.
- انتهای تخت خود را حدود 12-10 سانتی‌متر بالا بیاورید. این کار کمک می‌کند تا ترشحات مخاطی در قسمت‌های تحتاتی ریه جمع نشوند.
- از افرادی که سرفه می‌کنند یا سرماخوردگی دارند دوری کنید.
- ندرتاً ممکن است انجام پیوند ریه مدنظر قرار گیرد.
داروهای تجویزی
- آنتی‌بیوتیک برای مبارزه یا پیشگیری از عفونت‌های ثانویه
- داروهای گشاد کننده نایژه برای رفع اسپاسم لوله‌های نایژه‌ای
- واکسن انفلوآنزا و واکسن ذات‌الریه
- اکسیژن در مراحل انتهایی
رژیم غذایی و سبک زندگی
روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. این کار باعث رقیق شدن ترشحات ریوی، و آسان‌تر شدن تخلیه آنها با سرفه می‌شود.
فعالیت جسمی در زمان ابتلا به این بیماری محدود خواهد شد، اما تا حدی که قدرتتان اجازه می‌دهد فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را حفظ کنید. عدم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری به مدت طولانی موجب بیشتر شدن ناتوانی خواهد شد.
فعالیت جسمی در زمان ابتلا به این بیماری محدود خواهد شد، اما تا حدی که قدرتتان اجازه می‌دهد فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را حفظ کنید. عدم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری به مدت طولانی موجب بیشتر شدن ناتوانی خواهد شد.
علائم:
- غالباً در مراحل اولیه علامتی وجود ندارد.
- تنگی نفس که شدت آن تدریجاً طی سال‌ها زیاد می‌شود.
- عفونت‌های راجعه گاهگاهی در ریه‌ها یا لوله‌های نایژه ای
- بزرگ شدن قفسه سینه و شبیه شدن آن به بشکه