ورم ملتحمه -چشم صورتی (Pink eye - conjunctivitis)

چشم صورتی التهاب یا عفونتی در غشاء شفاف چشم (ملتحمه) است که پلک و بخش سفید کره چشم را درگیر می کند. وقتی رگ های خونی کوچک در ملتحمه ملتهب شوند، بیشتر در معرض دید قرار می گیرند. به این دلیل است که بخش سفید چشم، قرمز یا صورتی دیده می شود.
چشم صورتی معمولا به سبب عفونت ویروسی یا باکتریال و یا واکنش های آلرژیک ایجاد می شود و ممکن است یک چشم یا هردو را درگیر کند.
این بیماری ممکن است سبب سوزش چشم فرد شود اما به ندرت در دید او اختلال ایجاد می کند. درمان های تجویزی به منظور رهایی از ناراحتی های حاصل از این بیماری است. از آن رو که این بیماری مسری است، تشخیص و درمان به موقع، می تواند از انتشار آن جلوگیری کند.

دلایل:

این عوامل شامل موارد زیر است:

ورم ملتحمه باکتریایی و ویروسی

اکثرا عامل ورم ملتحمه ویروسی است.
هردو نوع ورم ملتحمه ویروسی و باکتریایی می توانند همراه با سرماخوردگی یا علائم یک عفونت تنفسی مانند گلودرد بروز کنند. استفاده از لنزهای تماسی که به خوبی تمیز نشده باشند یا متعلق به فرد دیگری باشند نیز در بروز ورم ملتحمه باکتریایی نقش دارند.
هر دو نوع ورم ملتحمه باکتریایی و ویروسی بسیار مسری هستند. تماس مستقیم یا غیر مستقیم با ترشحات چشم بیمار باعث سرایت بیماری می شود.
ورم ملتحمه باکتریایی یا ویروسی می تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند. نوع باکتریایی، عموما ترشحات خاکستری یا زردرنگی در چشم ایجاد می کند که گاه باعث چسبیدن پلک ها به هم می گردد. در نوع ویروسی ترشحات شفاف، نسبتا غلیظ و سفیدرنگ هستند. هر دو نوع، می توانند حالاتی از سرما خوردگی یا علائمی از عفونت تنفسی مثل گلو درد را بروز دهند.

 

ورم ملتحمه آلرژیک

ورم ملتحمه آلرژیک هر دو چشم را درگیر می کند و واکنشی است در برابر یک عامل آلرژی زا مانند گرده افشانی. بدن در مقابل عوامل آلرژی زا (آلرژن)، آنتی بادی با نام ایمونوگلوبولین ای (IgE) تولید می کند. این آنتی بادی سلول هایی با نام ماست سل ها را در پوشش مخاطی چشم و مسیرهای هوایی تحریک می کند که نتیجه آن آزاد شدن مواد التهابی از قبیل هیستامین ها است. وقتی بدن هیستامین آزاد می کند علائم و نشانه هایی از آلرژی ظهور می کند، مثل قرمزی یا صورتی شدن بخش سفید چشم.
اشخاصی که دچار ورم ملتحمه آلرژیک می شوند، ممکن است خارش شدید، اشک والتهاب چشم ها، عطسه و ترشحات آبکی از بینی را تجربه کنند.

ورم ملتحمه ناشی از التهابات چشمی

التهابات ناشی از ترشح مواد شیمیایی و یا ورود جسم خارجی نیز می تواند سبب این بیماری گردد. گاهی اوقات شستن و تمیز کردن چشم جهت خلاصی از جسم خارجی یا ماده شیمیایی می تواند قرمزی و التهاب را در پی داشته باشد. علائم ناشی از این وضعیت که به شکل ترشحات مخاطی یا خروج دائمی اشک از چشم بروز می کند، معمولا درطول یک یا دو روز خود به خود رفع می شوند.

مراقبت:

بیش از نیمی از ورم ملتحمه های باکتریایی، پس از گذشت یک تا دو هفته بدون درمان بهبود می یابند. مصرف آنتی بیوتیک ممکن است فرایند درمان را سرعت ببخشد. آنتی بیوتیک به شکل قطره یا پماد توسط پزشک تجویز می شود. پماد آنتی بیوتیک چشمی ممکن است تا 20 دقیقه پس از مصرف، باعث تاری دید شود.
هر شکلی از آنتی بیوتیک که تجویز شود انتظار می رود پس از چند روز علائم بهتر شود. دستور پزشک در خصوص مصرف آنتی بیوتیک را دنبال کنید و تا تمام شدن دوره مصرف دارو را قطع نکنید حتی اگر علائم تخفیف یافته است. این کار باعث می شود عفونت بازنگردد.
اگر علت ورم ملتحمه ویروسی باشد در بیشتر موارد درمانی وجود ندارد. چنانچه ویروس عامل، هرپس سیمپلکس باشد داروهای آنتی ویروسی تجویز می شود.
ورم ملتحمه ویروسی اغلب در یک چشم شروع شده و سپس چشم دیگر را طی چند روز عفونی می کند. وقتی ویروس پس از یک تا دو هفته دوره اش به اتمام رسید، علائم از بین خواهد رفت.
اگر ورم ملتحمه ناشی از آلرژی باشد، پزشک از بین انواع مختلف قطره چشم موجود در بازار یکی را برای بیمار تجویز می کند. این قطره ها یا واکنش آلرژیک را کنترل می کنند یا التهاب را.

 

درمان های خانگی

  • روی چشم هایتان کمپرس بگذارید: پارچه تمیز و بدون پرزی را در آب فرو کرده و سپس بچلانید. آن را چند دقیقه به آرامی روی چشم بسته بگذارید. این کار را چندبار در روز تکرار کنید. آب سرد باشد بهتر است. اما اگر با آب گرم احساس راحتی بیشتری می کنید نیز اشکالی ندارد. اگر ورم ملتحمه تنها یک چشم را درگیر کرده، پارچه را روی چشم سالم نگذارید. این کار مانع سرایت میکروب به چشم سالم می شود.
  • از قطره چشم استفاده کنید: قطره های چشمی بدون نسخه که اشک مصنوعی نام دارند ممکن است به تسکین علائم کمک کنند. برخی قطره ها دارای آنتی هیستامین یا دیگر داروها هستند که به ورم ملتحمه آلرژیک کمک می کنند. از مصرف قطره های چشمی برای چشم قرمز پرهیز کنید. چون این قطره ها برای مدت کوتاهی موثرند و سپس باعث بازگشت مجدد قرمزی چشم می گردند.
  • استفاده از لنزهای تماسی را متوقف کنید
  • از هر عاملی که باعث بروز علائم شده دوری کنید (ورم ملتحمه آلرژیک)
  • لباسهایتان را زود به زود بشویید (ورم ملتحمه آلرژیک)
  • پیش از خواب حمام کنید (ورم ملتحمه آلرژیک)

علائم:

همچنان که گفته شد این بیماری می تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند و علائم آن به قرار زیر است:
  • قرمزی چشم
  • خارش چشم
  • احساس وجود ریگ در چشم
  • ترشحات چشمی در طول شب که مزاحم باز شدن چشم پس از بیداری می شوند
  • ریزش اشک از چشم

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید؟

هر وقت احساس کردید علائم و نشانه هایی که مشاهده می کنید ممکن است به بیماری چشم صورتی مربوط باشد به پزشک مراجعه کنید. این بیماری تا دو هفته پس از مشاهده علائم، به شدت واگیر دار است. لذا تشخیص و درمان به موقع می تواند اطرافیان شما را از ابتلا به آن باز دارد.
اگر از لنز تماسی استفاده می کنید به محض اینکه علائم را مشاهده نمودید استفاده از آن را قطع کنید. اگر چشمان شما پس از 12 تا 24 ساعت بهتر نشد حتما به پزشک مراجعه نمایید. او بررسی می کند که آیا عفونت حاصل از لنز، جدی است یا خیر.
علاوه بر این ها، شرایط نامطلوب دیگری نیز می تواند موجب قرمزی چشم شود. اگر دچار درد، حساسیت خفیف یا تاری دید شده اید، حتما پیگیر مراقبت های اورژانسی باشید.