ملانوم چشم (Eye melanoma)
ملانوم گونه ای از سرطان است که در سلول های تولید کننده ملانین بروز می کند. ملانین رنگدانه ای است که رنگ پوست انسان را ایجاد می کند. چشم هم دارای سلول های تولید کننده ملانین است و ممکن است دچار ملانوم شود.
اکثر ملانوم های چشمی در بخشی از چشم شکل می گیرند که خود فرد در آینه توانایی مشاهده آن را ندارد. این مسئله تشخیص اولیه ملانوم را توسط خود بیمار مشکل می کند. علاوه بر این ملانوم چشمی معمولا هیچ علائم و نشانه ای در مراحل اولیه بروز نمی دهد.
انواعی از درمان برای این بیماری در دست است. درمان ملانوم های کوچک ممکن است حتی مزاحمتی برای دید شخص به وجود نیاورد. اما درمان ملانوم های بزرگ می تواند موجب کاهش دید فرد مبتلا گردد.
اکثر ملانوم های چشمی در بخشی از چشم شکل می گیرند که خود فرد در آینه توانایی مشاهده آن را ندارد. این مسئله تشخیص اولیه ملانوم را توسط خود بیمار مشکل می کند. علاوه بر این ملانوم چشمی معمولا هیچ علائم و نشانه ای در مراحل اولیه بروز نمی دهد.
انواعی از درمان برای این بیماری در دست است. درمان ملانوم های کوچک ممکن است حتی مزاحمتی برای دید شخص به وجود نیاورد. اما درمان ملانوم های بزرگ می تواند موجب کاهش دید فرد مبتلا گردد.
دلایل:
دلایل ابتلا به این بیماری کاملا مشخص نشده است.
پزشکان معتقدند ملانوم چشمی زمانی پدید می آید که خطاهایی در DNA سلول های سالم رخ می دهد. این خطاهای DNA به سلول ها دستور می دهند که به رشد و تکثیر بی رویه بپردازند و دچار جهش سلولی شوند، این سلول های جهش یافته، همچنان به حیات خود ادامه می دهند در حالیکه سلول های سالم پس از مدتی می میرند. سلول های جهش یافته درون چشم تجمع پیدا می کنند و موجب ملانوم چشمی می گردند.
پزشکان معتقدند ملانوم چشمی زمانی پدید می آید که خطاهایی در DNA سلول های سالم رخ می دهد. این خطاهای DNA به سلول ها دستور می دهند که به رشد و تکثیر بی رویه بپردازند و دچار جهش سلولی شوند، این سلول های جهش یافته، همچنان به حیات خود ادامه می دهند در حالیکه سلول های سالم پس از مدتی می میرند. سلول های جهش یافته درون چشم تجمع پیدا می کنند و موجب ملانوم چشمی می گردند.
ملانوم چشمی در چه قسمتی پدید می آید؟
غالبا ملانوم چشمی در سلول های مشیمیه بروز می کند. مشیمیه لایه عروقی چشم است که بین رتینا (لایه نازک بافت چشم که دیواره پشتی داخل کره چشم را تشکیل می دهد) و صلبیه (سفیده چشم) قرار دارد.
بیماری ملانوم چشم معمولا در قسمت پیشین مشیشمیه (عنبیه و جسم مژگانی) و یا در بخش پشتی آن (لایه مشیمیه)بروز پیدا می کند.
این بیماری در خارجی ترین لایه پیشین چشم (ملتحمه)، حفره ای که کره چشم را احاطه کرده (حدقه) و بر روی پلک نیز امکان بروز دارد، اما این گونه از ملانوم چشمی بسیار نادر است.
بیماری ملانوم چشم معمولا در قسمت پیشین مشیشمیه (عنبیه و جسم مژگانی) و یا در بخش پشتی آن (لایه مشیمیه)بروز پیدا می کند.
این بیماری در خارجی ترین لایه پیشین چشم (ملتحمه)، حفره ای که کره چشم را احاطه کرده (حدقه) و بر روی پلک نیز امکان بروز دارد، اما این گونه از ملانوم چشمی بسیار نادر است.
مراقبت:
گزینه های درمان ملانوم چشم به محل و اندازه ملانوم چشم و البته سلامت عمومی بیمار و ترجیح او بستگی دارد.
انتظار برای درمان ملانوم های کوچک چشم
اگر ملانوم چشم جزئی باشد به درمان فوری نیاز ندارد. اگر ملانوم چشم کوچک بوده و رشد نمی کند، شما و پزشکتان انتخاب می کنید که منتظر بمانید و علائم رشد غده را مشاهده کنید.
اگر ملانوما رشد کند یا باعث ایجاد عوارض در فرد گردد، آنگاه گزینه های درمان پیش روی شما قرار می گیرد:
انتظار برای درمان ملانوم های کوچک چشم
اگر ملانوم چشم جزئی باشد به درمان فوری نیاز ندارد. اگر ملانوم چشم کوچک بوده و رشد نمی کند، شما و پزشکتان انتخاب می کنید که منتظر بمانید و علائم رشد غده را مشاهده کنید.
اگر ملانوما رشد کند یا باعث ایجاد عوارض در فرد گردد، آنگاه گزینه های درمان پیش روی شما قرار می گیرد:
- جراحی: بسته به شدت ملانوما جراحی شامل خارج کردن بخشی از چشم یا خارج کردن کل چشم می باشد.
- پرتو درمانی: این روش برای از بین بردن سلول های سرطانی در غدد ملانوم کوچک تا متوسط به کار می رود.
- لیزر درمانی: درمان هایی که برای از بین بردن سلول های سرطانی از لیزر استفاده می کنند در شرایط خاص استفاده می شوند.
- سرما درمانی: سرمای شدید (کرایوتراپی)، از جمله روش هایی است که برای از بین بردن سلول های ملانوما در مواردی که ملانومای چشم کوچک است استفاده می شود. اما این درمان عموما استفاده نمی شود.
علائم:
ملانوم چشم ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما اگر علائمی موجود باشد می تواند موارد زیر را شامل شود:
- رشد نقطه ای سیاه رنگ در عنبیه
- احساس برق زدن چشم
- تغییراتی در دایره سیاه رنگ مرکزی چشم (مردمک)
- ضعف یا تاری دید در یک چشم
- از دست دادن دید محیطی
- احساس برق زدن و وجود لکه ای از گرد و غبار در چشم (مگس پران)