آزواسپرمی - بی نطفگی (Azoospermia)
مردانی که مایع منی شان خالی از اسپرم است، دچار عارضه ای به نام «آزواسپرمی» هستند. این مشکل در حدود 1٪ از مردان و 15٪ از مردان نابارور بروز می کند.
این عارضه هیچ علامت ویژه ای ندارد که متوجه آن شوید، اما اگر نمی توانید صاحب فرزند شوید، ممکن است علت آن آزواسپرمی باشد.
تشخیص:
اگر تلاش هایتان برای صاحب فرزند شدن بی نتیجه بوده است پزشک به آزواسپرمی مشکوک می شود.
او نمونه ای از مایع منی را به آزمایشگاه ارسال می کند تا مورد بررسی قرار بگیرد. در صورتی که در دو وضعیت متفاوت اسپرمی در مایع منی وجود نداشته باشد شما مبتلا به آزواسپرمی هستید.
سپس پزشک با انجام معاینات جسمی علت را بررسی می کند. او از شما درباره سابقه پزشکی تان سوال می کند و نمونه ای از خونتان را برای اندازه گیری سطح هورمون آزمایش می کند.
همچنین او از یک یا هر دو بیضه نمونه برداری می کند و به آزمایشگاه می فرستد تا ناهنجاری های اسپرمی در آن ها بررسی شوند.
پزشک با استفاده از وازوگرافی -یک آزمایش تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس و رنگ مخصوص- و سایر اسکن ها متوجه می شود انسدادی که باعث آزواسپرمی شده است کجا قرار دارد. گاهی اوقات عمل جراحی تنها راه باز کردن انسداد است.
اگر دچار انسداد نباشید، پزشک با انجام آزمایشات ژنتیک متوجه می شود که آیا مشکل ژنتیکی دارید یا خیر.
دلایل:
آزواسپرمی به دو صورت دیده می شود؛ یا بیضه ها اسپرم نمی سازند یا چیزی مانع خروج آنها می شود. سه دسته بندی اصلی آزواسپرمی وجود دارد:
1- آزواسپرمی پیش بیضه ای: بیضه ها طبیعی هستند، اما بدن نمی تواند اسپرم بسازد. این عارضه به دلیل میزان کم هورمون در بدن یا پس از شیمی درمانی رخ می دهد. این نوع از آزواسپرمی بسیار نادر است.
2- آزواسپرمی بیضه ای: آسیب وارد شده به بیضه ها باعث می شود اسپرم به طور طبیعی تولید نشود.
این عارضه به دلایل زیر بروز می کند:
- عفونتی در دستگاه تناسلی، مثلا اپیدیدیمیت و اورتریت
- بروز یک بیماری در دوران کودکی مانند اورکیت ویروسی، که باعث تورم یک یا هر دو بیضه می شود
- آسیب کشاله ران
- سرطان یا درمان آن، مثلا اشعه درمانی
- عارضه های ژنتیکی، مانند سندرم کلاین فلتر
3- آزواسپرمی پس بیضه ای: بیضه ها به طور طبیعی اسپرم تولید می کنند، اما چیزی مانع خروج آنها از بیضه می شوند. مثلا:
انسدادی در لوله هایی که اسپرم را از بیضه های شما به آلت تناسلی منتقل می کنند و به آن آزواسپرمی انسدادی می گویند.
وازکتومی
انزال پس گرد که در زمان ارگاسم منی به جای ورود به آلت تناسلی وارد مثانه می شود.
حدود 40٪ از مردان مبتلا به آزواسپرمی مبتلا به نوع پس بیضه ای هستند.
مراقبت:
چند نوع درمان برای مبتلایان به آزواسپرمی وجود دارد.
اگر مبتلا به نوع انسدادی آزواسپرمی باشید، با جراحی می توان انسداد را از بین برد. هرچه زمان کمتری از انسداد گذشته باشد، بیشتر احتمال دارد که جراحی موفقیت آمیز باشد. اگر کمتر از 3 سال است که به انسداد دچار شده اید، احتمال بازگرداندن اسپرم ها 97٪ و احتمال فرزند دار شدن 76٪ است.
عمل بازیابی اسپرم روی افرادی که مبتلا به آزواسپرمی غیر انسدادی هستند یا کسانی که دارای انسداد هستند اما تمایل به جراحی ندارند، انجام می شود. یک راه برای انجام این کار استفاده از یک سوزن کوچک برای کشیدن اسپرم از بیضه است. سپس، با فریز کردن نمونه می توان در آینده با روش لقاح آزمایشگاهی -IVF- بچه دار شد.
اگر پیش از این تحت بیوپسی –نمونه برداری- بیضه قرار گرفته باشید معمولا پزشک همزمان اسپرم را هم برمی دارد و نیازی به عمل دوباره نیست.
علائم:
این عارضه هیچ علامت ویژه ای ندارد که متوجه آن شوید، اما اگر نمی توانید صاحب فرزند شوید، ممکن است علت آن آزواسپرمی باشد.