آنفولانزای خوکی (Swine flu - H1N1 flu)

از لحاظ فنی، اصطلاح «آنفلوانزای خوکی» به آنفولانزا در خوک ها اشاره دارد. گاهی اوقات خوک ها ویروس آنفلوانزا را به انسان انتقال می دهند؛ البته عمدتا این اتفاق در کشاورزان و دامپزشکان می افتد. مبتلایان به آنفلوآنزای خوکی هم می توانند عفونت را به دیگران منتقل کنند، اما احتمال آن از انتقال بیماری به وسیله خوک کمتر است.

در بهار سال 2009، دانشمندان نوع خاصی از ویروس آنفولانزا به نام H1N1 را شناسایی کردند. این ویروس در واقع ترکیبی از ویروس آنفولانزای خوکی، پرندگان و انسانی بود. در فاصله سال 2009 تا 2010 و در فصل آنفلوآنزا، ویروس H1N1 منجر به عفونت تنفسی در انسان ها شد که به طور معمول با نام «آنفولانزای خوکی» نامیده می شود. از آنجا که بسیاری از مردم سراسر جهان در همان سال دچار این بیماری شدند، سازمان بهداشت جهانی آنفولانزای ناشی از H1N1 را به عنوان یک بیماری همه گیر جهانی –پاندمیک- معرفی کرده است. از آن سال به بعد که مردم با این ویروس مواجه شده‌اند، بدن مردم در جوامع مختلف علیه این ویروس پادتن ایجاد کرده و برای این ویروس واکسن هم ساخته شده است و دیگر این ویروس اهمیت ویروس پاندمیک را پیدا نمی‌کند. مثل هر سال که ویروس آنفلوآنزای فصلی می‌تواند شیوع پیدا کند، H1N1 هم نوعی از آنفلوآنزای فصلی است که هرسال می تواند شیوع پیدا کند. ولی سال 2009 حتی این ترس وجود داشت که پاندمی H1N1 مانند سال ۱۹۱۹ میلیون‌ها نفر را به کام مرگ بکشد؛ اما این اتفاق هم رخ نداد و با تلفات کم در جهان بیماری مهار شد.

از آن زمان، دانشمندان روش نامیدن این ویروس ها را تغییر دادند. ویروس H1N1 اکنون با نام H1N1v شناخته می شود. حرفv نشان دهنده متنوع بودن آن است و مشخص می کند که ویروس به طور معمول در میان حیوانات می چرخد، اما در انسان ها هم یافت شده است. از سال 2011، گونه ای دیگر با نام  H3N2v، در میان انسان ها منتشر شد که منجر به بروز آنفلوانزا شد. هر دوی این گونه ها در واکسن های 2018-2019 لحاظ شده اند.

تشخیص:

برای تشخیص آنفولانزا، از جمله آنفلوانزای خوکی، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد، علایم و نشانه های آنفولانزا را بررسی می کند و احتمالا آزمایشی برای تشخیص ویروس آنفولانزا ترتیب می دهد.

چندین آزمایش برای تشخیص آنفلوانزا وجود دارد، اما همه کسانی که آنفولانزا دارند نیاز نیست آزمایش شوند. در بیشتر موارد، دانستن اینکه کسی مبتلا به آنفولانزا است، برنامه درمان را تغییر نمی دهد. اگر در شرایط زیر قرار داشته باشید احتمال اینکه پزشک از تستی برای تشخیص آنفلوانزا استفاده کند زیاد است:

  • در حال حاضر در بیمارستان بستری باشید
  • در معرض خطر عوارض ناشی از آنفلوآنزا باشید
  • با کسی که در معرض خطر بالای عفونت های ویروسی است زندگی کنید

گاهی اوقات علایمی که مشاهده می کنید مربوط به بیماری آنفولانزاست و گاهی اوقات این علایم در اثر وجود بیماری دیگری در کنار آنفولانزا بروز می کند. پزشک برای درک درست این شرایط احتمالا دست به آزمایش می زند. علایم محتمل عبارتند از:

  • مشکلات قلبی، مثلا نارسایی قلبی یا عفونت عضله قلب
  • مشکلات ریوی و تنفسی مانند آسم یا پنومونی
  • مشکلات مغزی و سیستم عصبی مانند انسفالوپاتی یا انسفالیت
  • شوک عفونی یا نارسایی اندام

معمول ترین آزمایشی که مورد استفاده قرار می گیرد، تست تشخیص سریع آنفلوانزا است که در آن به کمک سواب نمونه ای از ترشحات پشت حلق یا بینی گرفته می شود، این آزمایش به دنبال آنتی ژن ها می گردد. نتیجه این تست ظرف حدود 15 دقیقه مشخص می شود. اما باید توجه داشت که نتایج بسیار متفاوتند و همیشه دقیق نیستند. حتی اگر نتیجه آزمایش منفی باشد ممکن است پزشک با توجه به علایمی که از شما می بیند تشخیص آنفولانزا بدهد.

آزمایشات دقیق تر در برخی از بیمارستان ها و آزمایشگاه های تخصصی انجام می شود.

دلایل:

ویروس آنفلوآنزا سلول های پوشاننده بینی، گلو و ریه را آلوده می کند. وقتی قطرات آلوده را استنشاق کنید یا ویروس زنده از یک سطح آلوده به چشم، بینی یا دهان شما وارد شود، دچار آلودگی ویروسی می شوید.

البته توجه داشته باشید که خوردن گوشت خوک باعث ابتلا به این بیماری نمی شود.

 

عوامل خطرساز ابتلا به آنفولانزای خوکی

اگر در منطقه ای زندگی می کنید که بسیاری از افراد مبتلا به آنفلوآنزای خوکی هستند، احتمالا در معرض ابتلا به ویروس قرار خواهید داشت.

کشاورزان و دامپزشکانی که در مزرعه پرورش خوک کار می کنند بیشتر از همه در معرض ابتلا به آنفلوآنزای خوکی قرار دارند، زیرا از نزدیک با خوک ها در ارتباطند.

مراقبت:

اکثر مبتلایان به آنفولانزا، از جمله آنفلوآنزای خوکی، فقط نیاز به تسکین علایم دارند. اگر مبتلا به بیماری تنفسی مزمن هستید، معمولا پزشک داروهای جدیدی را برای کمک به کاهش نشانه های فردی تجویز می کند.

چهار داروی ضد ویروسی مورد تایید FDA وجود دارد که معمولا در روز اول یا دوم بروز علایم تجویز می شوند تا شدت علایم و عوارض را کاهش دهند. این دارو ها شامل موارد زیر می شوند:

  • اوسلتامیویر
  • زانامیویر
  • پرامیویر
  • بالوکساویر

گاهی ویروس آنفلوانزا به این داروها مقاوم می شود. پزشکان برای کم کردن احتمال مقاومت و موثر ماندن دارو ها برای افرادی که شدیدا به آن ها احتیاج دارند، تجویز داروهای ضد ویروس را تنها محدود به افرادی می کنند که در معرض خطر بالا هستند یا با افراد پرخطر در تماسند.

گروه های پر خطر شامل افرادی می شوند که:

  • در بیمارستان، خانه سالمندان یا سایر مراکز مراقبت بلند مدت هستند.
  • کمتر از 5 سال سن دارند، به ویژه زیر 2 سال.
  • 65 ساله یا بزرگتر هستند.
  • باردار هستند یا در دو هفته اول پس از زایمان قرار دارند، همچنین کسانی که سقط جنین کرده اند.
  • کمتر از 19 سال سن دارند و درمان بلند مدت آسپیرین دریافت می کنند. استفاده از آسپرین در طی بیماری ویروسی، خطر ابتلا به بیماری سندرم ری، یک بیماری نادر اما کشنده را در این افراد افزایش می دهد.
  • چاقی مفرط دارند، شاخص توده بدنی بیش از 40
  • به برخی بیماری های مزمن، از جمله آسم، آمفیزم، بیماری های قلبی، دیابت، بیماری های عصبی عضلانی، یا کلیه، بیماری کبد و خون مبتلا هستند.
  • به علت مصرف داروهای خاص یا دارو های اچ آی وی، سیستم ایمنی شان سرکوب شده است.
  • سرخپوست آمریکایی یا بومی آلاسکا هستند.

 

پیشگیری از آنفولانزای خوکی

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری توصیه می کنند که سالانه هر فرد بالاتر از 6 ماه واکسن آنفلوانزا را تزریق کند. واکسن آنفلوانزای سال 2018 -2019 از افراد در برابر ویروس آنفلوانزای خوکی و یک یا دو ویروس شایع دیگر در طول فصول آنفولانزا محافظت می کنند.

این واکسن به صورت های تزریقی یا اسپری بینی در دسترس است. استفاده از اسپری بینی در افراد سالم 2 تا 49 ساله که باردار نیستند، مورد تایید است؛ اما در بعضی گروه ها مانند زنان باردار، کودکان 2 تا 4 ساله مبتلا به آسم یا خس خس سینه و افرادی که سیستم ایمنی شان در معرض خطر است، استفاده از اسپری بینی توصیه نمی شود.

به کار گیری اقدامات زیر به جلوگیری از ابتلا به آنفلوانزا و کاهش احتمال انتشار آن کمک می کند:

  • اگر بیمار هستید در خانه بمانید: اگر مبتلا به آنفولانزا هستید، احتمال انتقال آن به دیگران بالاست. حداقل 24 ساعت پس از فروکش تب در خانه بمانید.
  • دست ها را به طور کامل و مکرر بشویید: از آب و صابون استفاده کنید یا اگر در دسترس نیستند، از ضدعفونی کننده دست بر پایه الکل استفاده کنید.
  • سرفه و عطسه خود را بپوشانید: هنگام عطسه یا سرفه دهان و بینی خود را بگیرید. اگر ماسک دارید بهتر است ماسک بزنید. برای جلوگیری از آلودگی دست ها، بهتر است در دستمال یا داخل بازویتان سرفه و عطسه کنید.
  • تماس با دیگران دوری کنید: در صورت امکان، خود را از جمعیت دور نگه دارید و اگر در معرض خطر عوارض ناشی از آنفولانزا هستید از تماس یا حضور در محل زندگی خوک ها اجتناب کنید. از جمله کسانی که در معرض خطر عوارض ناشی از آنفولانزا هستند می توان به کودکان زیر 5 سال یا سالمندان بالای 65 سال، زنان باردار یا مبتلایان به بیماری های مزمنی چون آسم اشاره کرد.

علائم:

علایم و نشانه های آنفلوآنزای خوکی شبیه به عفونت های ناشی از سایر گونه های آنفولانزاست و عبارت است از:

  • تب -اما نه همیشه
  • لرز
  • سرفه
  • گلو درد
  • آبریزش یا پُری بینی
  • آبریزش و قرمزی چشم
  • بدن درد
  • سردرد
  • خستگی
  • اسهال
  • تهوع و استفراغ

علایم آنفلوانزا در حدود یک تا سه روز پس از قرار گیری در معرض ویروس، ایجاد می شود.

 

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر به طور کلی سالم هستید و فقط علایم و نشانه های معمول آنفولانزا مانند تب، سرفه و درد های بدن را تجربه کرده اید، لازم نیست به پزشک مراجعه کنید؛ اما اگر مبتلا به علایم آنفلوانزا شدید و باردار هستید یا بیماری مزمنی مانند آسم، آمفیزم، دیابت یا بیماری قلبی دارید با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا خطر عوارض ناشی از آنفولانزا در شما بیشتر است. دوره درمان آنفولانزای خوکی 3 تا 7 روز است اما در کسانی که بیماری زمینه ای دارند می تواند بیشتر طول کشیده و حتی باعث مرگ شود.

 

عوارض جانبی آنفولانزای خوکی

عوارض آنفولانزا عبارتند از:

  • بدتر شدن عارضه های مزمن مانند بیماری قلبی و آسم
  • ذات الریه
  • علایم و نشانه های عصبی، اعم از گیجی و تشنج
  • نارسایی تنفسی