اطلاعات بيماري

پزشک با شناسایی کرمک یا تخم آن بیماری را تشخیص می دهد. برای کمک به تشخیص سریع تر می توانید از تست نواری استفاده کنید. به محض این که فرد مبتلا از خواب بیدار می شود و قبل از اینکه از توالت استفاده کند، بدن خود را بشوید یا لباس بپوشد نوار چسب را به پوست اطراف مقعد او بچسبانید. اگر کرمک وجود داشته باشد تخم های او به نوار چسب می چسبند.

برای حصول بهترین نتیجه، آزمایش نوار را سه روز متوالی انجام دهید و سپس نوارها را به پزشک تحویل دهید. پزشک زیر میکروسکوپ نگاهی به نوار ها می اندازد و بررسی می کند که آیا تخم کرمی دیده می شود یا خیر.

بلع یا استنشاق تصادفی تخم کرمک باعث بروز عفونت کرمک می شود. اگر غذا، نوشیدنی یا انگشتان دستتان آلوده باشند، تخم های میکروسکوپی به داخل دهان انتقال می یابند. به محض اینکه تخم ها بلعیده شوند در روده شکسته می شوند و طی چند هفته به کرم های بالغ تبدیل می شوند.

کرمک های ماده به مقعد می آیند تا تخم هایشان را آنجا بگذارند. این وضعیت اغلب باعث خارش مقعدی می شود. اگر کودک محل خارش را با دست بخاراند، تخم ها به انگشتان دستش می چسبند و زیر ناخن هایش جا می گیرند. سپس به سطوح دیگری مانند اسباب بازی، ملافه و یا صندلی توالت منتقل می شوند. همچنین ممکن است این تخم ها وارد مواد غذایی، مایعات، لباس ها و بدن دیگر افراد منزل شوند.

تخم های کرمک حدود دو تا سه هفته روی سطوح دیگر زنده می مانند.

عوامل خطرساز

عوامل خطرساز ابتلا به کرمک عبارتند از:

• کودک بودن. عفونت کرمک بیشتر در کودکان 5 تا 10 ساله دیده می شود. تخم های میکروسکوپی به راحتی به اعضای خانواده، مربیان کودک و یا سایر کودکان مهد کودک یا مدرسه منتقل می شود. عفونت کرمک در کودکان زیر 2 سال شایع نیست.
• زندگی در فضاهای پر جمعیت. افرادی که در مراکز نگهداری زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت کرمک هستند.

عوارض جانبی

کرمک عادی باعث بروز مشکلات جدی نمی شود. در موارد نادر، آلودگی های بسیار شدید باعث عفونت اندام تناسلی زنانه می شوند.

این انگل می تواند از مقعد به واژن و سپس به رحم، لوله های فالوپ و اطراف لگن منتقل شود. این امر سبب مشکلاتی مانند التهاب واژن -واژینیت- و التهاب پوشش داخلی رحم -اندومتریت- شود.

عوارض دیگر عفونت کرمک اگر چه نادر است، اما ممکن است به صورت موارد زیر بروز کند:

• عفونت دستگاه ادراری
• کاهش وزن

پیشگیری از کرمک

تخم ها می توانند تا دو هفته روی سطوحی مانند اسباب بازی، شیر آب، ملافه و صندلی توالت زندگی کنند. بنابراین علاوه بر تمیز کردن منظم سطوح، روش های دیگری برای جلوگیری از انتشار تخم های کرمک یا جلوگیری از عفونت مجدد وجود دارند که عبارتند از:

• شستشوی صبحگاهی: از آنجایی که کرمک ها شبانه تخم می گذارند، شستن صبحگاهی مقعد باعث کاهش تعداد تخم های کرمک می شود.
• تعویض روزانه لباس زیر و ملافه: این کار به از بین بردن تخم ها کمک می کند.
• شستشوی لباس ها با آب داغ: ملافه، لباس خواب، لباس زیر و حوله را در آب داغ بشویید و با حرارت زیاد خشک کنید تا تخم های کرمک کشته شوند.
• اجتناب از خاراندن: از خاراندن ناحیه مقعد اجتناب کنید. ناخن های کودک را کوتاه کنید تا در صورت خاراندن مقعد فضای کمتری برای تجمع تخم ها وجود داشته باشد. اجازه ندهید فرزندتان ناخن هایش را بجود.
• شستن دست ها: برای کاهش خطر ابتلا به عفونت، پس از دفع مدفوع یا تعویض پوشک و قبل از خوردن غذا، دست های خود را کاملا بشویید.

برای درمان کرمک، پزشک داروهای پیرانتل پاموآت را به همه اعضای خانواده تجویز می کند تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.

شایع ترین داروهای ضد انگل تجویز شده برای کرمک عبارتند از:

1. مبندازول
2. آلبندازول

احتمالا در طول دوره درمان با این دارو ها دچار عوارض جانبی خفیف گوارشی می شوید.

اغلب اوقات می بایست حداقل دو دوز دارویی استفاده کنید تا به طور کامل از شر کرمک خلاص شوید.

علایم کرمک عبارتند از:

• خارش مقعد یا ناحیه واژن
• بی خوابی، تحریک پذیری و بی حوصلگی
• درد شکمی متناوب و حالت تهوع

البته همانطور که گفته شد کرمک ها اغلب هیچ نشانه ای ندارند.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز خارش شدید، به ویژه خارش های شبانه، با پزشک خود مشورت کنید.