در رفتگی (Dislocation)

در رفتگی یک آسیب مفصلی است که در آن انتهای استخوان ها از محل اصلی خود جابجا می شوند. (مفصل: محل به هم رسیدن دو استخوان). این جراحت دردناک موقتا مفصل را تغییر شکل داده و توان حرکت را از آن می گیرد.

دلایل:

در رفتگی در ورزش های تماسی چون فوتبال و هاکی یا ورزش هایی که در آن افتادن وجود دارد مثل اسکی، ژیمناستیک و والیبال بیشتر رخ می دهد. همچنین معمولا بازیکنان فوتبال یا بسکتبال در اثر برخورد ناگهانی به توپ، زمین یا دیگر بازیکنان دچار در رفتگی انگشت یا دست می شوند.
ضربه سخت به هنگام تصادف با یک وسیله نقلیه و همچنین وقتی در حال سقوط، از دست خود برای رسیدن به زمین کمک می گیرید، یکی از دلایل رایج در رفتگی است.

عوامل زیر خطر در رفتن مفصل را در فرد بیشتر می کنند:
  • بالا بودن احتمال افتادن: اینکه احتمال سقوط و افتادن در فردی زیاد باشد، بیشتر در معرض در رفتگی مفصل قرار می گیرد، اگر با بازوان خود در مقابل ضربه ای مقاومت کنید یا با شدت روی قسمتی از بدن مثل ران یا کتف زمین بخورید، احتمال در رفتگی در شما افزایش می یابد.
  • وراثت: برخی افراد با رباط های ضعیف تر متولد می شوند و بیشتر مستعد چنین صدماتی هستند.
  • شرکت در ورزش: بسیاری از در رفتگی ها در ورزش های ضربه ای یا تماسی مثل ژیمناستیک، کشتی، بسکتبال و فوتبال رخ می دهد.
  • تصادف با وسیله نقلیه: این عامل متداول ترین دلیل در رفتگی مفصل ران است، اما این احتمال تا حد زیادی با بستن کمربند ایمنی کم می شود.

مراقبت:

درمان در رفتگی بستگی به شدت و محل آن دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
  • جا انداختن: طی این عمل، ممکن است پزشک حرکات ملایمی برای کمک به استخوان در برگشت به حالت اولیه خود، انجام دهد. بسته به شدت درد و تورم ممکن است فرد قبل از انجام کار به بی حسی موضعی یا حتی عمومی نیاز داشته باشد.
  • بی حرکت نگه داشتن عضو آسیب دیده: بعد از جا انداختن عضو، پزشک به مدت چند هفته آن را با اسلینگ یا اسپلینت بی حرکت نگه می دارد، اینکه چقدر باید از اسپلینگ یا اسلینگ استفاده کنید بستگی به مفصل آسیب دیده، شدت صدمه به اعصاب، رگ های خونی و بافت های مجاور دارد.
  • عمل جراحی: اگر پزشک نتواند مفصل در رفته را به محل اصلی خود برگرداند، یا اگر رگ های خونی، اعصاب و رباط های مجاور آسیب شدید دیده باشند، ممکن است فرد نیاز به عمل جراحی داشته باشد. همچنین اگر در رفتگی در عضوی، به خصوص کتف تکرار شود، احتمالا انجام عمل جراحی ضروری است.
  • توانبخشی: بعد از خارج کردن اسلینگ یا اسپلینت، برنامه توانبخشی تدریجا آغاز خواهد شد تا قدرت و دامنه حرکتی مفصل به حالت اولیه خود برگردانده شود.
 

سبک زندگی و مراقبت در خانه

پس از درمان های پزشکی، مرحل ذکر شده در پایین می تواند در کم شدن درد و بهبود در رفتگی موثر باشد:
  • عضو در رفته را استراحت دهید: کاری که باعث آسیب مفصل شما شده است را دوباره تکرار نکنید و از انجام حرکت های دردناک بپرهیزید.
  • کمپرس سرد و گرم انجام دهید: قرار دادن یخ روی عضو در رفته التهاب و درد را کم می کند. کیسه یخ را هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه روی عضو آسیب دیده قرار دهید. برای روز اول یا دوم، هر چند ساعت یک بار این کار را انجام دهید. پس از دو یا سه روز، وقتی التهاب و درد بهبود یافت، کیسه آب داغ یا گرم در آرام کردن عضلات سفت شده و مجروح کمک زیادی می کند. هر بار این کا را به مدت 20 دقیقه انجام دهید.
  • از مسکن استفاده کنید: داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن، ناپروکسن یا استامینوفن در کاهش درد موثرند.
  • دامنه حرکت مفصل را حفظ کنید: پس از یک یا دو روز طبق نظر پزشک یا فیزیوتراپیست، نرمش ملایمی انجام دهید تا دامنه حرکتی مفصل آسیب دیده حفظ شود. بی حرکتی کامل موجب سفتی مفصل می شود.

علائم:

ممکن است مفصل در رفته دارای علائم زیر باشد:
  • تغییر شکل یا خارج شدن آن از محل اصلی نمایان باشد
  • تورم یا تغییر رنگ
  • درد شدید
  • ناتوانی در حرکت
حتی ممکن است نزدیک یا زیر محل آسیب دیده فرد دچار سوزن سوزن شدن یا بی حسی شود، مثل بی حسی یا مور مور دست به هنگام در رفتگی آرنج یا بی حسی و مور مور پا به هنگام در رفتگی زانو.
 

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم

تشخیص شکستگی از در رفتگی دشوار است. اگر شما یا کودکتان دچار هر کدام از این صدمات شدید بی درنگ به پزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، روی محل یخ قرار دهید و تا رسیدن به پزشک آن را بی حرکت نگه دارید.