ساکروایلئیت (Sacroiliitis)

بیماری ساکروایلئیت، با التهاب یک یا هر دو مفصل ساکروایلیاک بروز می کند. این مفاصل در محل تقاطع پایین ستون فقرات به استخوان پلویس یا لگن قرار دارند. این بیماری موجب بروز درد در قسمت باسن یا پایین کمر می شود و آن را به یک یا هر دو پا انتشار می دهد. ایستادن های طولانی مدت یا بالا رفتن از پله ها این درد را افزایش می دهد.
تشخیص این بیماری کار ساده ای نیست، و گاهی با سایر علل درد کمر اشتباه می شود. ساکروایلئیت با دسته ای از بیماری ها که باعث آرتریت التهابی ستون فقرات می شوند، در ارتباط است. برای درمان این بیماری از فیزیوتراپی و دارو استفاده می شود.

دلایل:

عوامل اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک به قرار زیرند:
  • جراحات ناشی از ضربه (تروما): یک ضربه ناگهانی مثلا افتادن یا تصادف با وسایل نقلیه می تواند به این مفصل آسیب بزند.
  • آرتریت: آرتریت های فرسایشی (مثل آرتروز) می توانند مفاصل ساکروایلیاک را درگیر کنند البته اسپوندیلیت انکیلوزان نیز می تواند در ابتلا به این بیماری نقش موثری ایفا کند. اسپوندیلیت انکیلوزان نوعی آرتریت التهابی است که روی ستون فقرات تاثیر می گذارد.
  • حاملگی: مفاصل ساکروایلیاک باید به هنگام وضع حمل شل شده و کشیده شوند. اضافه وزن یا تغییر نوع راه رفتن در طول بارداری موجب افزایش فشار روی عضلات بیمار شده و ایجاد ناهنجاری های فرسایشی می کند.
  • عفونت: در موارد نادری مفصل ساکروایلیاک دچار عفونت می شود.

مراقبت:

نوع درمان به عامل ابتلا به بیماری و نشانه ها و علائم آن بستگی دارد.

داروها

پزشک با توجه به علل بیماری موارد زیر را تجویز می کند:
  • مسکن: اگر داروهای بدون نسخه درد را به اندازه کافی تخفیف ندهند، پزشک مسکن های قوی تری تجویز می نماید.
  • شل کننده های عضلانی: داروهایی چون سیکلوبنزاپرین اسپاسم های عضلانی ناشی از ساکروایلئیت  را کاهش می دهد.
  • مهار کننده های TNF: مهارکننده های فاکتور نکروز دهنده تومور مانند اتانرسپت، آدالیموماب و اینفلکسی ماب اغلب به تسکین ساکروایلئیتی که با اسپوندیلیت انکیلوزان همراه است، کمک می کنند.
 

درمان های غیر دارویی

پزشک یا فیزیوتراپیست شما را در یادگیری نرمش های کششی و دامنه حرکتی به منظور حفظ انعطاف و نرمش های قدرتی به منظور حفظ استقامت عضلات یاری می نماید.


اعمال جراحی و روش های دیگر

اگر موارد فوق جهت کاهش درد موثر واقع نشدند، ممکن است پزشک روش های زیر را پیشنهاد نماید:
  • تزریق در مفصل: تزریق کورتیکواستروئید در مفصل به تشخیص پزشک برای تسکین درد و کاهش التهاب انجام می شود. بهتر است تعداد تزریق ها در طول سال زیاد نباشد زیرا استروئید، استخوان ها و تاندون ها را ضعیف می کند.
  • رادیو فرکانسی قطع عصب: انرژی حاصل از فرکانس رادیویی، آن دسته از بافت های عصبی را که ایجاد درد می کنند، از بین برده یا به آن ها آسیب می زند.
  • تحریک الکتریکی: کاشت یک محرک الکتریکی در ساکروم می تواند درد ناشی از ساکروایلئیت را کاهش دهد.
  • فیوژن مفصل: گرچه در درمان ساکروایلئیت به ندرت از جراحی استفاده می شود، اما جوش دادن دو استخوان با قطعه ای فلزی و از بین بردن کامل قابلیت حرکتی مفصل، گاهی می تواند درد را تسکین دهد. از این نوع عمل جراحی در مواردی استفاده میشود که نمیتوان درد مفصل را با روش های معمول از بین برد.

سبک زندگی و مراقبت در خانه

  • مسکن های بدون نسخه: داروهایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن در کاهش درد ناشی از ساکروایلئیت موثرند. برخی از این دارو ها ممکن است منجر به ناراحتی های معده یا مشکلات کبد و کلیه شود. اخیرا سازمان غذا و دارو در مورد افزایش خطر سکته قلبی و مغزی در اثر مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن هشدار داده است، بنا براین توصیه می شود برچسب داروها را مطالعه کرده و تنها از دستور مصرف پیروی نمایید.
  • استراحت: اصلاح یا حذف فعالیت های تشدید کننده درد، التهاب را در مفاصل ساکروایلیاک کاهش می دهد. البته لازم به ذکر است که وضعیت صحیح بدن در هنگام انجام فعالیت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
  • کمپرس سرد و گرم: کمپرس متناوب با یخ و آب داغ، درد ساکروایلیاک را تخفیف می دهد.

علائم:

درد ناشی از ساکروایلئیت  بیشتر پایین کمر و باسن را درگیر می کند. البته می تواند در ساق پا، کشاله ران، یا حتی کف پا نیز بروز کند. درد ناشی از این بیماری در موارد زیر شدت می گیرد:
  • ایستادن طولانی مدت
  • تحمل وزن زیاد روی یکی از پاها نسبت به دیگری
  • بالا رفتن از پله ها
  • دویدن
  • برداشتن گام های بلند

عوارض

همانند سایر بیماریهایی که درد مزمن ایجاد می کنند ساکروایلئیت نیز می تواند منجر به افسردگی و بی خوابی شود.