استفراغ و حالت تهوع (Nausea and vomiting)

استفراغ و حالت تهوع علائمی شایعند که بیماری های فراوانی می توانند باعث بروز آنها شوند. این علائم غالبا به دلیل گاسترواِنتریت ویروسی، که اغلب به اشتباه آنفولانزای معده نامیده می شود، یا در بیماری صبحگاهی (حالت تهوع صبحگاهی)  اوایل بارداری دیده می شود.
بسیاری از داروها و همچنین بیهوشی عمومی موجب استفراغ و حالت تهوع می شوند. در موارد نادری ممکن است این حالات نشانه ای از وجود بیماری شدید یا تهدید کننده زندگی باشند.

دلایل:

استفراغ و حالت تهوع ممکن است با هم یا جدا از هم بروز کنند. عوامل شایع آن ها عبارتند از:
  • شیمی درمانی
  • گاستروپارزی (عارضه ای که در آن ماهیچه های دیواره معده درست عمل نمی کنند و موجب اختلال در هضم و گوارش می شوند)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            
  • بیهوشی عمومی
  • انسداد روده
  • بیماری حرکت
  • تهوع صبحگاهی
  • میگرن
  • روتاویروس
  • گاسترواِنتریت ویروسی (آنفولانزای معده)
  • نوریت وستیبولار
 
از دیگر عوامل محتمل حالت تهوع و استفراغ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مراقبت:

تا زمانی که وقت ملاقات با پزشک فرا برسد، نکات مراقبتی زیر را رعایت نمایید:
  • استراحت کنید: ممکن است فعالیت زیاد و استراحت کم، تهوع شما را شدید تر کند.
  • آب بنوشید: جرعه های کوچکی از نوشیدنی های ترش یا گازدار خنک و ساده مثل آب، لیموناد یا نوشابه زنجبیلی بنوشید. چای نعناع نیز مفید است.
  • از محرک ها و بوهای شدید دوری کنید: غذاهای بودار، ادکلن ، سیگار، فضاهای سربسته شلوغ، گرما، رطوبت، چراغ های چشمک زن و رانندگی  از جمله محرک های تهوع و استفراغ هستند.
  • غذاهای ساده و کم ادویه بخورید: با غذاهایی که راحت هضم می شوند مثل ژلاتین، کراکر و نان تست شروع کنید. اگر توان هضم این مواد غذایی را داشتید، می توانید غلات، برنج، میوه و غذاهای پر کربوهیدرات و پر پروتئین یا نمک دار را امتحان کنید. از مواد غذایی چرب و پر ادویه پرهیز کنید. تا شش ساعت بعد از استفراغ از خوردن غذا های سفت پرهیز کنید.
  • داروهای بدون نسخه پزشک که برای بیماری حرکت تولید شده اند را مصرف کنید: اگر قصد سفر دارید، دارو هایی مثل درامامین یا مکلیزین به کاهش آشوب معده شما کمک می کنند. برای سفرهای طولانی مثل سفرهای دریایی از پزشک خود بخواهید چسب های ضد تهوع مثل اسکوپولامین تجویز کند.
  • اگر تهوع شما ناشی از بارداری است، صبح ها قبل از بیرون آمدن از رختخواب مقداری کراکر (بیسکوئیت ترد) بخورید.

علائم:

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

در موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید:
اگر استفراغ و تهوع با عوامل دیگری مثل موارد زیر همراه بود بی درنگ با فوریت های پزشکی تماس بگیرید:
  • درد قفسه سینه
  • درد شدید یا گرفتگی عضلات شکم
  • تاری دید
  • غش
  • گیجی
  • سردی و رنگ پریدگی پوست به همراه عرق سرد
  • تب بالا و گرفتگی گردن
  • مشاهده محتویات مدفوع یا استشمام بوی آن در استفراغ
 
در موارد زیر به اورژانس مراجعه کنید:
  • حالت تهوع و استفراغ با درد و یا سر درد شدید همراه باشد، مخصوصا اگر چنین سر دردی برایتان بی سابقه بوده است.
  • حدود 12 ساعت است که قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید، یا کودکانی که حدود هشت ساعت است توان آشامیدن مایعات را ندارند.
  • علائم و نشانه های کم آب شدن بدن را داشته باشید (تشنگی مضاعف، دهان خشک، کم شدن دفعات ادرار، ادرار تیره و احساس ضعف، سرگیجه و سبکی سر به هنگام ایستادن)
  • استفراغ خونی، سبز یا دارای ذراتی شبیه به دانه های قهوه
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
  • استفراغ در بزگسالان بیش از دو روز و در کودکان زیر 2 سال 24 ساعت و در نوزادان 12 ساعت طول بکشد.
  • بیش از یک ماه باشد که فرد دچار حملات تهوع و استفراغ می شود.
  • فرد کاهش وزن بی سابقه ای داشته باشد که با استفراغ و حالت تهوع همراه است.