تیروئیدیت پس از زایمان (Postpartum thyroiditis)

تیروئیدیت پس از زایمان نوعی بیماری است که طی آن غده تیروئید که قبلا دارای عملکرد نرمال بوده است، یکسال پس از تولد کودک ملتهب می‌شود.
تیروئیدیت پس از زایمان اغلب چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. با این حال، تیروئیدیت پس از زایمان می‌تواند به سختی تشخیص داده شود زیرا علائم آن ممکن است به اشتباه به استرس ناشی از تولد نوزاد و اختلالات خلقی پس از زایمان نسبت داده شود.
در بسیاری از زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان، عملکرد غده تیروئید طی 18-12 ماه پس از شروع علائم به حالت عادی بازمی‌گردد. با این حال، برخی زنان ممکن است به عوارض دائمی ناشی از تیروئیدیت مبتلا شوند.

تشخیص:

تشخیص تیروییدیت پس از زایمان با توجه به مشکوک بودن علایم، از روی آزمایش خون و تست هورمون محرک تیرویید «TSH» و سطح هورمون تیروکسین تیرویید انجام می شود.

اگر فاکتورهای خطر تیروییدیت پس از زایمان در شما وجود داشته باشد پزشک 3 و 6 ماه پس از زایمان عملکرد غده تیرویید شما را بازبینی خواهد کرد. اگر نتایج غیر طبیعی باشد پزشک احتمالا در خلال یک تا دو هفته بعدی تست دیگری تکرار خواهد کرد.

همچنین اگر شما به تیروییدیت پس از زایمان دچار شوید، پزشکتان غده تیرویید شما را هر سال چکاپ می کند تا از عدم وجود کم کاری تیرویید اطمینا حاصل کند.

دلایل:

علت دقیق بروز تیروئیدیت پس از زایمان مشخص نیست. با این حال، در اغلب زنان مبتلا افزایش غلظت آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید در بارداری و پس از تولد نوزاد مشاهده می‌شود. در نتیجه، احتمال داده می‌شود که در زنان مبتلا یک بیماری خودایمنی تیروئید به صورت زمینه‌ای وجود دارد که پس از زایمان به علت نوسانات در سیستم ایمنی عود می‌کند. این بیماری زمینه‌ای بسیار شبیه بیماری هاشیموتو است. در بیماری هاشیموتو سیستم ایمنی علیه غده تیروئید عمل می‌کند.
 

عوامل خطر

 

وجود یک اختلال خودایمنی مانند دیابت نوع 1
سابقه تیروئیدیت پس از زایمان
غلظت بالای آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید
سابقه مشکلات قبلی تیروئید
سابقه خانوادگی مشکلات تیروئید
برخی مطالعات نیز ارتباط بین تیروئیدیت پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان را نشان داده‌اند. درنتیجه، اگر شما به افسردگی پس از زایمان مبتلا هستید پزشک احتمالا عملکرد غده تیروئید شما را نیز بررسی خواهد کرد.

 

مراقبت:

اغلب زنان مبتلا به تیروییدیت پس از زایمان در فازهای کم کاری یا پرکاری تیرویید نیازی به درمان ندارند. با این وجود، پزشک هر چهار تا شش هفته عملکرد تیرویید را با تست خون بررسی می کند. نتایج آزمایش به او کمک می کند که بفهمد آیا ناهنجاری ها خودشان بهبود پیدا کرده اند یا کم کاری تیرویید بروز کرده است؟

اگر شما علایم کم کاری تیرویید شدید داشته باشید پزشک دارویی –بتا بلاکر- برایتان تجویز خواهد کرد که تاثیر هورمون تیرویید بر بدن را خنثی می کند. بتابلاکرها معمولا در زنان شیرده تجویز نمی شوند. با این وجود داروی پروپرانولول –نوعی بتابلاکر- ممکن است تجویز شود چون به اندازه سایر بتابلاکرها در شیر ترشح نمی شود.

چنانچه به کم کاری تیرویید شدید دچار شوید به مدت 6 تا 12 ماه نیاز به هورمون درمانی خواهید داشت. در این دوره باید روزانه داروی لووتیروکسین که هورمون تیرویید مصنوعی است مصرف کنید. پس از قطع دارو همچنان زیر نظر پزشک هستید تا مبادا علایم کم کاری تیرویید در شما دوباره بروز کند. معمولا پس از 6 هفته، 3 ماه و سپس اگر نتایج آزمایش های شما طبیعی باشد هر سال آزمایش خون خواهید داد.

علائم:

در طول این بیماری، شما دو فاز را تجربه ‌کنید. التهاب و کاهش هورمون تیروئید ممکن است در ابتدا علائم ملایمی مشابه پرکاری تیروئید ایجاد کند که عبارتند از:
اضطراب
تحریک‌پذیری
افزایش ضربان قلب یا تپش قلب
کاهش وزن بدون دلیل
افزایش حساسیت به گرما
خستگی
لرزش
بی‌خوابی
این علائم به طور معمول 4-1 ماه پس از تولد نوزاد شروع شده و 3-1 ماه طول می‌کشد.
سپس با بروز اختلال در سلول‌های تیروئید علائم خفیف کم‌کاری تیروئید بروز می‌کند که عبارتند از:
کمبود انرژی
افزایش حساسیت به سرما
یبوست
پوست خشک
مشکل در تمرکز
درد
این علائم 8-4 ماه پس از تولد نوزاد بروز کرده و 12-9 ماه نیز طول می‌کشد.
با این حال، برخی زنان مبتلا به این بیماری ممکن است فقط علائم پرکاری تیروئید یا فقط علائم کم‌کاری تیروئید را داشته باشند.
علائم و نشانه‌های مرتبط
خستگی (Fatigue)
کاهش وزن غیرقابل توضیح (Unexplained weighloss)
یبوست (Constipation)

 

عوارض

در بسیاری از زنان مبتلا طی 18-12 ماه عملکرد تیروئید به حالت نرمال بازمی‌گردد. با این حال، در برخی زنان فاز کم‌کاری تیروئید بهبود نمی‌یابد. درنتیجه، آنها به کم‌کاری تیروئید مبتلا می‌شوند. در کم‌کاری تیروئید، غده تیروئید قادر به تولید مقدار کافی هورمون نیست.