اطلاعات بيماري

کرون (Crohn's Disease)

بیماری کرون یک بیماری التهابی روده (IBD) است. این بیماری در اثر التهاب جداره داخلی دستگاه گوارش پدید می آید و شکم درد، اسهال شدید، خستگی، کاهش وزن و سوء تغذیه را به همراه دارد. التهاب ناشی از بیماری کرون نواحی مختلفی از دستگاه گوارش را در افراد مختلف درگیر می کند.
التهاب ناشی از بیماری کرون اغلب به لایه های عمیق تر بافتِ درگیرِ روده انتشار می یابد. این بیماری می تواند هم دردناک و هم ناتوان کننده باشد و گاهی اوقات عوارض ناشی از آن ممکن است زندگی فرد را تهدید کند.
از آن جایی که هیچ درمان تایید شده ای برای معالجه بیماری کرون وجود ندارد، با درمان های غیر جراحی می توان علائم ونشانه های بیماری را کاهش داد و دوره بهبودی آن را طولانی تر کرد. بیشتر مبتلایان به این بیماری اگر تحت درمان قرار بگیرند عملکرد مطلوبی خواهند داشت.

تشخیص:

تست و تشخیص

احتمالا پزشک با رد عوامل محتمل دیگری که چنین نشانه هایی به همراه دارد، بیماری کرون را تشخیص می دهد. آزمایشی مخصوص تشخیص این بیماری وجود ندارد.
ممکن است پزشک مجموعه ای از روش های تشخیصی از جمله آندوسکوپی، بیوپسی و رادیولوژی را برای تشخیص بیماری به کار بگیرد. ممکن است شما مجبور باشید یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهید:

آزمایش خون

آزمایش عفونت یا کم خونی
آزمایش خون پنهان در مدفوع

روش های غیر جراحی

کلونوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر
سی تی اسکن
ام آر آی
کپسول آندوسکوپی
آندوسکوپی دو بالونه
عکسبرداری از روده کوچک

دلایل:

دلیل اصلی بیماری کرون ناشناخته است. در گذشته به رژیم غذایی و استرس به عنوان عاملین این بیماری مشکوک بوده اند. اما امروزه پزشکان می دانند این عوامل تنها باعث تشدید بیماری می شوند و علت اصلی آن محسوب نمی شوند. به نظر می آید عوامل زیادی مثل توارث یا عملکرد نادرست سیستم ایمنی در ایجاد بیماری کرون نقش دارند.

سیستم ایمنی: احتمال دارد یک ویروس یا باکتری باعث این بیماری شود. وقتی سیستم ایمنی سعی در مبارزه با میکروارگانیسم های مهاجم دارد، یک پاسخ ناهنجار از سوی سیستم ایمنی موجب حمله آن به سلول های دستگاه گوارش می شود.
توارث: بیماری کرون در افرادی که در اعضای خانواده خود چنین عارضه ای را داشتند شایع تر است. بنابراین اینطور به نظر می رسد که ژن ها در مستعد کردن افراد به این بیماری نقش مهمی دارند. با این وجود بیشتر افراد مبتلا به بیماری کرون دارای هیچ سابقه خانوادگی نیستند.

عوامل خطر ساز

سن: این بیماری در تمام سنین امکان بروز دارد اما احتمال آن در جوانان بیشتر است. تشخیص بیماری کرون در بیشتر مبتلایان، در سنین زیر سی سال صورت گرفته است.
قومیت: با این که این بیماری در تمام قومیت ها احتمال بروز دارد اما سفید پوست ها و یهودیان اروپای شرقی (اشکنازی) بیشتر از همه در معرض ابتلا قرار دارند.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از خویشاوندان نزدیک شما مثل والدین، خواهر و برادر یا فرزندتان دچار بیماری کرون باشند، احتمال ابتلای شما بالاتر می رود. از هر 5 نفر مبتلا به بیماری کرون، 1 نفر دارای خویشاوند نزدیکی است که مبتلا به این بیماری است.
سیگار کشیدن: این عامل مهمترین عامل قابل کنترل بیماری کرون است. علاوه بر این سیگار کشیدن منجر به بیماری های شدیدتر و حتی نیاز به عمل جراحی می شود. اگر سیگار می کشید حتما آن را رها کنید.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها شامل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک سدیم و بعضی دارو های دیگر می شوند. با وجود اینکه این عارضه ها موجب بیماری کرون نمی شوند، اما می توانند به التهاب روده و تشدید بیماری کرون دامن بزنند.
محل زندگی: اگر در منطقه شهری یا صنعتی زندگی می کنید، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کرون قرار دارید. این موضوع نشان می دهد که عوامل محیطی مثل رژیم غذایی پرچرب و غذا های صنعتی نقش مهمی در بیماری کرون دارند. افرادی که در اقلیم های شمالی زندگی می کنند نیز بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

مراقبت:

درمان های بیماری کرون شامل دارو درمانی یا در برخی موارد جراحی می شود. در حال حاضر درمانی برای این بیماری وجود ندارد و روش درمانی خاصی وجود ندارد که همه افراد را بهبود بخشد. پزشکان یکی از دو روش افزاینده یا کاهنده را برای درمان به کار می گیرند. در روش افزاینده ابتدا از دارو های ضعیفتر استفاده می شود و در رویکرد کاهنده در همان مراحل اولیه بیماری از داروهای قوی بهره گرفته می شود.
هدف درمان ها کاهش التهاباتی است که علائم و نشانه ها را تشدید می کنند و همچنین هدف دیگر آنها کاهش دراز مدت عوارض ناشی از بیماری است. در حالت ایده آل نه تنها علائم تخفیف پیدا می کند بلکه دوره های خاموشی بیماری نیز طولانی مدت خواهند شد.

دارو های ضد التهابی

اولین قدم در درمان بیماری های التهابی روده مصرف ضد التهاب هاست:

آمینوسالیسیلات 5 خوراکی: این دارو زمانی موثر است که بیماری، کولون را درگیر کرده باشد، اما در مواقعی که روده کوچک درگیر شده باشد تاثیری نخواهد داشت. از جمله این داروها می توان سولفاسالازین و مزالامین را نام برد.
کورتیکو استروئیدها: این داروها از جمله پردنیزون در کاهش التهاب در هر نقطه از بدن موثرند، اما نباید عوارض جانبی زیاد آن ها را نادیده گرفت. لازم به ذکر است که کورتیکواستروئید ها در تمام افراد موثر واقع نمی شوند و معمولا به افرادی تجویز می شود که به بقیه داروها پاسخ نداده اند. توجه داشته باشید که این داروها نباید بلند مدت مصرف شوند.

سرکوبگر های سیستم ایمنی

این داروها التهاب را نیز کاهش می دهند اما سیستم ایمنی بدن را که مواد التهاب زا تولید می کند، نشانه می گیرند. در برخی بیماران ترکیبی از این داروها بهتر از مصرف یک دارو عمل می کند. از جمله داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آزاتیوپرین و مرکاپتوپورین
اینفلکسیماب و ادالیموماب و ستولیزوماب پگول
متوترکسات
سیکلوسپورین و تاکرولیموس
ناتالیزوماب و ودولیزوماب
اوستکناماب

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها می توانند میزان ترشحات را کاهش داده و گاهی اوقات می توانند فیستول و آبسه را در مبتلایان به بیماری کرون از بین ببرند. بعضی از پژوهش ها نشان داده اند آنتی بیوتیک ها باکتری های مضر روده را کاهش می دهند، این باکتری ها باعث می شوند سیستم ایمنی به کار بیفتد و التهاب ایجاد شود.
آنتی بیوتیک ها به همراه بقیه داروها یا زمانی تجویز می شوند که نگرانی از بروز عفونت وجود داشته باشد، مثلا در بیماری کرون پری آنال. با این وجود شواهد دقیقی مبنی بر تاثیر آنتی بیوتیک ها روی بیماری کرون در دست نیست. آنتی بیوتیک هایی که معمولا تجویز می شوند به قرار زیرند:

مترونیدازول
سیپروفلوکساسین

دارو های دیگر

علاوه بر کنترل التهابات، بعضی از داروها به کاهش علائم و نشانه ها کمک می کند. اما قبل از مصرف داروهای بدون نسخه، حتما با او مشورت کنید. با توجه به شدت بیماری، پزشک یک یا چند داروی زیر را پیشنهاد خواهد کرد:

ضد اسهال
مسکن
مکمل آهن
ویتامین B12 تزریقی
مکمل های کلسیم و ویتامین دی

نوتریشن تراپی

ممکن است پزشک برای درمان بیماری کرون رژیم خاصی را تجویز نماید که در آن از لوله غذا یا تزریق وریدی بهره می گیرند. این روش به روده استراحت می دهد و مواد مغذی بدن را در سطح نرمال نگه می دارد. استراحت روده برای مدت کوتاهی التهاب را کم می کند.

عمل جراحی

اگر روش های درمانی بالا موثر واقع نشد پزشک از عمل جراحی استفاده می کند.

سبک زندگی و مراقبت های خانگی

گاهی اوقات تصور می کنید هیچ چیز نمی تواند به شما در بهبود بیماری تان کمک کند اما تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند در کنترل نشانه ها و طولانی تر شدن دوره های خاموشی کمک شایانی کند.

رژیم غذایی

شواهد دقیقی مبنی بر اینکه بعضی از غذاها در بروز التهاب موثرند، در دست نیست. اما برخی از خوردنی ها و نوشیدنی ها در تشدید این علائم خصوصا در دوران فعال بودن بیماری، نقش ویژه ای دارند.
بهتر است غذاهایی را که میل می کنید یادداشت کنید. اگر خوردن هر کدام از آنها به تشدید بیماری کمک کرد، آن را حذف کنید. در زیر پیشنهاداتی برای اتخاذ رژیم غذایی مناسب آورده شده است:

پرهیزهای غذایی

لبنیات کمتری مصرف کنید
غذا های کم چرب مصرف کنید
اگر فیبر بیماری را تشدید می کند، مصرف آن را محدود کنید یا به صورت پخته یا بخار پز استفاده کنید: معمولا خانواده کلم مثل بروکلی، گل کلم و همینطور مغز ها و دانه ها، ذرت و پاپ کورن مشکل ساز تر هستند.
غذاهای پر ادویه، الکل و کافئین را ترک کنید

توصیه های غذایی

وعده های غذایی خود را کوچک کنید
مایعات فراوان بنوشید: مصرف الکل، نوشیدنی های گازدار و کافئین دار بیماری را تشدید می کند.
از مولتی ویتامین ها بهره بگیرید
با یک متخصص تغذیه مشورت کنید
سیگار کشیدن
سیگار خطر ابتلا به بیماری کرون را افزایش می دهد و اگر به آن مبتلا باشید آن را تشدید می کند.

استرس

با وجود اینکه استرس باعث بروز بیماری کرون نمی شود، می تواند علائم و نشانه های بیماری را تشدید کند یا باعث فعال شدن آن شود. با روش های زیر استرس خود را تحت کنترل در آورید:

ورزش
بیوفیدبک
ورزش های منظم تنفسی و ریلکسیشن

درمانهای جایگزین

بیشتر افرادی که مبتلا به اختلالات گوارشی هستند از درمانهای مکمل و جایگزین بهره می برند، البته تاثیر و سلامت آن ها در مطالعات کمی مشاهده شده است:

مکمل های گیاهی و مغذی: این مکمل ها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید نشده اند. سازندگان این مکمل ها ادعا می کنند که این داروها ایمن و موثرند و نیازی به تایید ندارند. اما حتی مکمل های گیاهی و طبیعی نیز می توانند اثرات جانبی داشته باشند و باعث تداخلات دارویی خطرناکی شوند. پس بهتر است پیش از مصرف هرنوع مکملی با پزشک خود مشورت کنید.
محصولات پروبیوتیک: نتایج مطالعات صورت گرفته در این زمینه مختلف است. اما بطور کلی فوایدی مشاهده نشده است.
روغن ماهی: مطالعات صورت گرفته روی تاثیر روغن ماهی بر بیماری کرون، فوایدی را نشان نداده است.
پریبیوتیک ها: برعکس پروبیوتیک ها که دارای باکتری های مفید زنده هستند، پریبیوتیک ها ترکیبات طبیعی هستند که در گیاهان یافت می شوند مثل آرتیشو که به تقویت باکتریهای روده کمک می کند. مطالعات نتایج مثبتی از پریبیوتیک ها در بیماران کرون نشان نداده است.

علائم:

در بعضی از مبتلایان به بیماری کرون تنها بخش پایانی روده کوچک (ایلئوم یا دراز روده) درگیر می شود. در برخی دیگر، بیماری محدود به کولن (بخشی از روده بزرگ) می شود. این دو ناحیه متداول ترین بخش هایی هستند که درگیر بیماری کرون می شوند.
علائم و نشانه های بیماری کرون از شدید تا خفیف متغیر است. معمولا این علائم تدریجا پیشروی می کنند اما گاهی اوقات ممکن است بدون هشدار قبلی ناگهان ظاهر شوند. ممکن است فرد دوره هایی را در زندگی خود تجربه کند که هیچ علامت و نشانه ای از بیماری نیست (دوره های خاموشی).
وقتی بیماری فعال باشد، علائم و نشانه ها به قرار زیرند:

اسهال: اسهال عارضه ای شایع در مبتلایان به بیماری کرون است. تشدید کرامپ های (گرفتگی های عضلات) روده نیز موجب شل شدن مدفوع می شود.
تب و خستگی: بیشتر افراد مبتلا به این بیماری دچار تب درجه پایین هستند که احتمالا ناشی از التهاب یا عفونت است. همچنین ممکن است احساس خستگی و کم انرژی بودن بکنند.
کرامپ و درد های شکمی: زخم و التهاب روی حرکت طبیعی محتویات دستگاه گوارش تاثیر گذاشته و موجب درد و گرفتگی عضلات شکمی می شود.
خون در مدفوع: ممکن است متوجه رنگ روشن خون روی کاسه دستشویی یا رنگ تیره خون در مدفوع خود شده باشید، حتی احتمالا خونریزی هایی داشته اید که آن ها را ندیده اید (خونریزی پنهان)
زخم های دهانی: ممکن است زخم ها و ضایعاتی مانند آفت در دهان فرد به وجود آید.
کاهش اشتها و کاهش وزن: درد و کرامپ شکمی و واکنشهای التهابی در جداره روده می تواند روی اشتها و قدرت هضم و جذب غذا در فرد تاثیر گذار باشد.
بیماری پری آنال: فیستول آنال مجرایی بین پوست اطراف مقعد و کانال آنورکتال می باشد و معمولا به دنبال آبسه های پری آنال به وجود می آید. ترشح مدام از این مجرا علامت بارز آن است.

علائم و نشانه های دیگر

مبتلایان به نوع شدید این بیماری علائم زیر را نیز مشاهده می کنند:

التهاب پوست، چشم و مفاصل
التهاب کبد یا مجاری صفراوی
تاخیر در رشد یا رشد اندام های جنسی در کودکان

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم

اگر در اجابت مزاج خود تغییرات طولانی مدتی احساس می کنید یا اگر هر کدام از علائم بیماری کرون مثل موارد زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:

درد شکم
خون در مدفوع
اسهال های مداوم که نسبت به داروهای بدون نسخه ضد اسهال پاسخ نمی دهد
تب بی دلیل که بیش از دو روز طول می کشد
کاهش وزن بی دلیل

عوارض

ممکن است بیماری کرون به یک یا چند عارضه زیر منجر شود:

التهاب: التهاب ممکن است به دیواره روده محدود شود که می تواند موجب زخم و تنگ شدگی (استنوز) روده شود، یا ممکن است در طول جداره روده منتشر شود (فیستول).
انسداد روده: این بیماری روی ضخامت جدار روده تاثیر می گذارد. با گذشت زمان بخش هایی از روده ضخیم و بخش هایی از آن نازک می شود، این امر باعث مسدود شدن راه محتویات گوارشی خواهد شد و ممکن است برای خارج کردن بخشی از روده که درگیر بیماری است، نیاز به عمل جراحی باشد.
زخم ها: ممکن است این بیماری منجر به ایجاد زخم های باز (اولسر) در هر نقطه از دستگاه گوارشی از جمله دهان، مقعد و یا ناحیه تناسلی (پرینه) شود.
فیستول ها: گاهی اوقات زخم ها تمام جدار روده را می پوشانند و ایجاد فیستول می کنند. به یک ارتباط نادرست بین بخش های مختلف بدن فیستول گویند. این ارتباط می تواند بین روده و پوست یا بین روده و اندام های دیگر برقرار شود. فیستول هایی که اطراف مقعد (پری آنال) ایجاد می شوند از جمله شایع ترین فیستول ها هستند.

وقتی فیستول در شکم ایجاد می شود، ممکن است غذا از نواحی از روده که برای جذب ضروری هستند عبور نکند. فیستول ها ممکن است بین لوپ های روده، داخل مثانه یا واژن و یا در پوست ایجاد شوند و موجب شوند محتویات روده به روی پوست ترشح کند.
در برخی موارد ممکن است فیستول به شکل آبسه درآمده و عفونی شود و اگر تحت درمان قرار نگیرد می تواند کشنده باشد.

شقاق مقعد: شقاق یا فیشر مقعد، پارگی کوچکی در بافت پوشاننده مقعد یا پوست اطراف آن است که می تواند منجر به عفونت شود. این عارضه اغلب با دفع دردناک همراه است و ممکن است منجر به فیستول پری آنال شود.
سوء تغذیه: اسهال، شکم درد و کرامپ های شکمی خوردن غذا را با زحمت همراه می کنند و جذب مواد غذایی کافی برای تغذیه بدن را با مشکل همراه می سازند. کم خونی ناشی از کمبود آهن یا کمبود ویتامین ب نیز از عوارض شایع این بیماری است.
سرطان کولون: بیماری کرون با درگیر نمودن کولون، خطر ابتلا به سرطان کولون را افزایش می دهد. افرادی که مبتلا به بیماری کرون نیستند باید از شروع 50 سالگی، هر 10 سال یک بار برای پیشگیری از سرطان کولن تحت آزمایشات غربالگری قرار گرفته و کلونوسکوپی انجام دهند. اگر احساس می کنید نیاز دارید این آزمایشات روی شما زودتر از 50 سالگی یا کمتر از 10 سال یک بار، انجام شود با پزشک خود مشورت کنید.
مشکلات دیگر: این بیماری می تواند موجب بروز عارضه های دیگری در بخش های دیگر بدن شود. از جمله این عوارض می توان به کم خونی، پوکی استخوان، و بیماری های کبد و کیسه صفرا اشاره نمود.
خطر مصرف داروها: دارو های مخصوص بیماری کرون که موجب توقف عملکرد سیستم ایمنی می شوند، با احتمال کم ابتلا به سرطان لنفوم و سرطان پوست همراهند. این داروها همچنین احتمال عفونت را بالا می برند.

مصرف کورتیکو استروئیدها با احتمال پوکی استخوان، شکستگی استخوان، آب مروارید، آب سیاه، دیابت و فشار خون بالا همراه است. قبل از مصرف داروها با پزشک خود در مورد فواید و مضرات آن صحبت کنید.