سندرم خستگی مزمن (Chronic fatigue syndrome)

سندرم خستگی مزمن یک اختلال پیچیده است که با خستگی مفرط که نمی توان با هیچ بیماری زمینه ای آن را توضیح داد، مشخص می شود. خستگی ممکن است با فعالیت جسمی یا روحی بدتر شود، اما با استراحت بهبود نمی یابد.
علت سندرم خستگی مزمن ناشناخته است، اگرچه تئوری های زیادی اعم از عفونت های ویروسی تا استرس های روانی درمورد آن عنوان شده است. برخی کارشناسان معتقدند که ممکن است سندرم خستگی مزمن توسط ترکیبی از فاکتورها ایجاد شده باشد.
آزمایشی که به تنهایی بتواند وجود سندرم خستگی مزمن را در فرد تایید کند وجود ندارد. ممکن است مجبور باشید انواع آزمایشات پزشکی را انجام دهید تا بیماری های دیگری که دارای علایم مشابه هستند را رد کنید. درمان سندرم خستگی مزمن بر برطرف کردن علایم تمرکز دارد.

تشخیص:

آماده شدن برای ملاقات پزشک


اینکه در یک جلسه مراجعه به پزشک، تمام اطلاعات را از پزشک دریافت کنید شاید کار سختی باشد، بنابراین ممکن است بخواهید دوست یا یکی از اعضای خانواده را با خود همراه کنید. داشتن دو گوش در جلسه ملاقات با پزشک بسیار سودمند است!
 

آنچه که شما باید انجام دهید

قبل از مراجعه به پزشک فهرستی شامل موارد زیر بنویسید:
 
  • علایم و نشانه های شما: دقیق باشید. در حالیکه خستگی ممکن است خستگی بیشتر شما را تحت تاثیر قرار دهد، علایم دیگر مثل مشکلات حافظه یا سر درد نیز مهم اند و باید به پزشک گزارش شوند.
  • اطلاعات شخصی کلیدی: تغییرات یا عوامل استرس زای اخیر در زندگی شما می تواند نقشی بسیار مهم در سلامت فیزیکی شما داشته باشد.
  • اطلاعات سلامت: فهرستی از بیماری های دیگر که دارید و برای آنها تحت درمان هستید و نام داروها، ویتامین ها یا مکمل هایی که بطور منظم مصرف می کنید، تهیه کنید.
  • سوالاتی برای پرسیدن از پزشک: فهرستی از سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید تهیه کنید که به شما کمک می کند از وقت ملاقات خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید.

برای سندرم خستگی مزمن بعضی سوالات اصلی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
 
  • علت احتمالی علایم یا بیماری من چیست؟
  • چه آزمایشاتی شما پیشنهاد می کنید؟
  • اگر این آزمایشات با دقت علت علایمم را مشخص نکرد، چه آزمایشات دیگری ممکن است نیاز باشد؟
  • بر چه اساسی شما سندرم خستگی مزمن را تشخیص می دهید؟
  • آیا درمان یا تغییر در سبک زندگی وجود دارد که بتواند در حال حاضر به علایم من کمک کند؟
  • درحالیکه ما به دنبال تشخیص بیماری هستیم، چه سطحی از فعالیت را باید هدف قرار دهم؟
  • آیا پیشنهاد می کنید که به یک مرکز سلامت روان نیز مراجعه کنم؟
  • علاوه بر سوالاتی که آماده پرسش از پزشکتان کرده اید، از پرسیدن سوالاتی که در هر زمان به ذهنتان می رسد و برای شما مبهم است، دریغ نکنید.
 

آنچه که از پزشک انتظار دارید

پزشک نیز از شما سوالاتی را خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخ دادن به آنها به شما کمک می کند زمانتان را بیشتر روی موضوعاتی که مد نظرتان است بگذارید. پزشک ممکن است سوال کند:
 
  • چه علایمی دارید و از چه زمانی شروع شده است؟
  • چیزی وجود دارد که علایم شما را بهتر یا بدتر کند؟
  • آیا مشکلی با حافظه یا تمرکز خود دارید؟
  • آیا مشکل خوابیدن دارید؟
  • چند وقت یک بار احساس افسردگی یا اضطراب می کنید؟
  • تا چه اندازه علایم فعالیت شما را محدود می کند؟ برای مثال، آیا تا بحال علایم شما را از رفتن به مدرسه یا محل کار بازداشته است؟
  • تا کنون چه درمان هایی برای این وضعیت دریافت کرده اید؟ آیا آنها موثر بوده اند؟
 

آزمایشات و تشخیص

برای تایید تشخیص سندرم خستگی مزمن، یک آزمایش تنها وجود ندارد. چون علایم سندرم خستگی مزمن می تواند بسیاری از بیماری ها را تقلید کند، لازم است در تشخیص این بیماری و تایید آن صبور باشید. پزشک باید تعدادی از دیگر بیماری ها را رد کند تا به سندرم خستگی مزمن برسد. این بیماری ها شامل موارد زیر است:
 
  • اختلالات خواب: خستگی مزمن می تواند باعث اختلالات خواب شود. مطالعه خواب بیمار می تواند مشخص کند که آیا استراحت وی توسط اختلالاتی نظیر آپنه انسدادی خواب، سندرم پای بی قرار یا بی خوابی است.
  • مشکلات پزشکی: خستگی یکی از علل شایع در بسیاری از بیماری هاست، مثل کم خونی، دیابت و کم کاری تیروئید. آزمایشات پزشکی قادر است خون بیمار را بررسی و شک به این بیماری ها را برطرف کند.
  • مسائل مربوط به سلامت روان: همچنین خستگی یکی از علایم انواع مختلفی از مشکلات سلامت است، مثل افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی. یک مشاور می تواند مشخص کند که آیا علت خستگی بیمار این بیماری ها است؟
 

دلایل:

دانشمندان دقیقا نمی دانند علت سندرم خستگی مزمن چیست. ممکن است ترکیبی از فاکتورهایی باشد که بر افرادی که با استعداد این بیماری متولد شده اند، تاثیر گذارد. برخی از فاکتورهایی که مطالعه شده اند شامل موارد زیر است:
 
  • عفونت های ویروسی: از آنجا که بعضی افراد پس از ابتلا به یک عفونت ویروسی، سندرم خستگی مزمن را نشان می دهند، محققان در این اندیشه اند که آیا ممکن است برخی ویروس ها موجب این اختلال شوند؟ ویروس های مشکوک شامل ویروس اپستاین بار، ویروس هرپس ایرانی 6 و ویورس سرطان خون موش است. هنوز هیچ ارتباط قطعی پیدا نشده است
  • مشکلات سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن افرادی که سندرم خستگی مزمن دارند به نظر می رسد کمی مشکل دارد. اما هنوز روشن نیست آیا این مشکل واقعا برای علت این اختلال کافی است؟
  • عدم تعادل هورمونی: افرادی که سندرم خستگی مزمن دارند گاهی سطوح غیر طبیعی هورمون در خون خود نشان می دهند که در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز یا غده آدرنال تولید شده است. اما مفهوم و اهمیت این وضعیت غیر عادی هنوز ناشناخته است.
 

فاکتورهای خطر


عواملی که ممکن است خطر بروز سندرم خستگی مزمن را در فرد افزایش دهند شامل موارد زیر است:
 
  • سن: سندرم خستگی مزمن می تواند در هر سنی اتفاق افتد، اما شایع ترین سنی که تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند، دهه 40 و 50 عمر است.
  • جنس: زنان بیشتری مبتلا به سندرم خستگی مزمن نسبت به مردان تشخیص داده شده اند. اما ممکن است به این دلیل باشد که زنان علایم خود را به سادگی به پزشک گزارش می دهند.
  • سبک زندگی: افرادی که وزن اضافه دارند یا غیرفعالند بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. استرس نیز بنظر می رسد یکی ازعوامل موثر باشد.
 

مراقبت:

درمان هایی که برای سندرم خستگی مزمن صورت می گیرد بر تسکین علایم متمرکز است:
 

داروها

  • داروهای ضد ضد افسردگی: بسیاری از کسانی که سندرم خستگی مزمن دارند افسرده نیز هستند. درمان افسردگی به شما کمک می کند آسان تر با مشکلات مرتبط با سندرم خستگی مزمن کنار بایید. و دوزهای کم بعضی از داروهای ضد افسردگی نیز به بهبود خواب و تسکین درد کمک می کنند.
  • قرص های خواب آور: اگر اقدامات خانگی، مثل پرهیز از کافئین به شما کمک نکرد که شب ها خواب خوبی داشته باشید، پزشک ممکن است برای شما داروهای خواب آور تجویز کند.
 

تراپی


موثرترین درمان برای سندرم خستگی مزمن بنظر می رسد یک رویکرد دو جانبه باشد که ترکیبی از مشاوره روانی به همراه یک برنامه ورزشی نرم را می طلبد.
 

ورزش

  • ورزش تدریجی: یک درمانگر فیزیکی می تواند تعیین کند که چه نوع ورزشی برای شما بهتر است. افرادی که فعالیت ندارند اغلب با چند دقیقه در روز ورزش های دامنه حرکتی و کششی شروع می کنند. اگر شما روز بعد خسته بودید، بیش از اندازه ورزش کرده اید و باید مقدار آن را کم کنید. همچنان که بتدریج شدت تمرینات را افزایش می دهید، قدرت و استقامت شما بهبود خواهد یافت.
  • مشاوره روانشناسی: صحبت کردن با یک مشاور به شما کمک می کند محدودیت هایی که سندرم خستگی مزمن بر شما تحمیل می کند را دریابید. احساس اینکه زندگی تحت کنترل بیشتری است، چشم انداز شما را بهبود چشمگیری خواهد داد.

کمک به خود

تجربه افراد مختلف از سندرم خستگی مزمن، متفاوت است. با اینحال برای بسیاری از مردم، علایم در اوایل دوره بیماری بیشتر اذیت می کند و به تدریج و با گذشت زمان کاهش می یابد. حمایت عاطفی از بیمار و مشاوره کمک بسیار خوبی است و شما با محدودیت ها و ناشناخته های سندرم خستگی مزمن کنار می آیید.
ممکن است بنظرتان پیوستن به یک گروه حمایتی و ملاقات با افرادی که به سندرم خستگی مزمن مبتلا هستند، کاری درمانی باشد. گروه های حمایتی برای هر فردی نیست و ممکن است احساس کنید گروه حمایتی استرس شما را بیشتر می کند تا اینکه از بین ببرد. بهتر است تجربه ای داشته و خودتان قضاوت کرده و تعیین کنید بهترین چیز برای شما چیست؟


سبک زندگی و مراقبت های خانگی

  • کاهش استرس: برنامه ای را بریزید که باعث اجتناب یا محدود شدن استرس عاطفی و بیش از اندازه باشد. هر روز زمانی را برای آرامش خود قرار دهید. که ممکن است به این معنا باشد که یاد بگیرید چگونه نه بگویید بدون احساس گناه.
  • بهبود عدات خواب: هر روز در یک زمان مشخص به رختخواب رفته و بیدار شوید. چرت زدن در طول روز را محدود کرده و از مصرف کافئین، الکل و نیکوتین بپرهیزید.
  • آهسته قدم بردارید: سطح فعالیت خود را متعادل کنید. اگر در روزهایی که خوب هستید بیش از اندازه فعالیت داشته باشید، ممکن است به دنبال آن روزهای بد زیادتری داشته باشید.
 

درمان های جایگزین

در درمان سندرم خستگی مزمن از بسیاری درمان های جایگزین می توان کمک گرفت. تعیین اینکه این درمان ها واقعا موثرند، سخت است، تا حدودی به دلیل اینکه علایم سندرم خستگی مزمن اغلب در ارتباط با خلق و خوست و هر روز با روز قبل فرق می کند.

دردی که با سندرم خستگی مزمن در ارتباط باشد می تواند با درمان های مکمل زیر تسکین پیدا کند:
  • طب سوزنی
  • ماساژ
  • یوگا یا تای چی

علائم:

سندرم خستگی مزمن هشت نشانه اصلی دارد بعلاوه علامت مرکزی که نام بیماری از آن گرفته شده:
  • خستگی
  • از دست دادن حافظه یا تمرکز
  • گلو درد
  • بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن و زیر بغل
  • درد ماهیچه ای غیر قابل توضیح
  • دردی که از یک مفصل به مفصل دیگر حرکت می کند بدون تورم یا قرمزی
  • سردردی که از نوع، الگو یا شدت جدیدی باشد
  • خواب بدون رفع خستگی
  • خستگی شدید که بیش از 24 ساعت پس از فعالیت فیزیکی یا ورزشی طول می کشد
 
خستگی علامت بسیاری از بیماری هاست، از جمله عفونت یا اختلالات روانی. بطور کلی، اگر خستگی بیش از حد یا مداوم داشتید، به پزشک مراجعه کنید.

شکایت ها

شکایت های مبتلایان به سندرم خستگی مزمن شامل موارد زیر است:
 
  • افسردگی
  • انزوای اجتماعی
  • محدودیت های سبک زندگی
  • افزایش غیبت از کار